اینترنت!20سال پس از تولد

۲۰ سال پیش در روز ۱۳ مارس، سنگ بنای اینترنت مدرن و عمومی گذاشته شد. شبکه ای که در ابتدا برای ارتباط محققان با هم طراحی شده بود و هم اکنون رفتار ارتباطی و اطلاعاتی بیش از یک میلیارد انسان را تغییر داده است.

تیم برنرز لی، محقق انگلیسی، در سال ۱۹۸۹ تصمیم به راه اندازی سامانه ای گرفت که با استفاده از آن بتوان همکاری محققان مرکز تحقیقات هسته ای اروپا در ژنو (Cern) را بهبود ببخشد. او برنامه خود را زیر عنوان «مدیریت اطلاعات: یک پیشنهاد» در روز ۱۳ مارس ۱۹۸۹ ارائه داد. پروژه ای که در ابتدا تنها هدفش هماهنگی همکاری گروهی کوچک در یک مرکز تحقیقاتی بود. رئیس برنرز لی، با اندکی تردید، دستور انجام پروژه ای را داد که متن های «هایپر» محور آن بودند و اطلاعات را با نظمی خاص در یک شبکه به هم ارتباط می داد و اینگونه بود که اینترنت متولد شد.

برنرزلی همزمان «زبان علامت گذاری متن های هایپر» (HTML) و ابزار انتقال اطلاعات در شبکه، یعنی «پروتکل تراکنش متن هایپر» (HTTP) را نیز ارائه کرد که هنوز هم از آنها برای تنظیم این متن ها استفاده می کنند. اینترنت هم مانند تمام کشف های خارق العاده ای که در ابتدا کسی علاقه ای به آنها نشان نمی دهد، شبکه جهانی وب نیز در آغاز نظر کسی را جلب نکرد و تنها در حوزه توجه محققان باقی ماند. تازه در سال ۱۹۹۱ بود که برخی دانشگاه ها برای نخستین بار با هدف مبادله دانسته ها و تحقیقات خود، شبکه های رایانه ای را راه اندازی کردند که بر اساس اصل تبادل اطلاعات برنزلی کار می کردند. اگر مارک اندرسن در سال ۱۹۹۳ نخستین جست وجوگر اینترنتی، یعنی موزائیک را اختراع نمی کرد، شاید اینترنت هیچ گاه از محافل دانشگاهی خارج نمی شد و در میان مردم عادی رواج نمی یافت. این آغاز موفقیت بود. اندرسن شرکت «نت اسکیپ» را پایه گذاری کرد و «Navigator»، جست وجوگر این شرکت، دروازه شبکه ای شد که میلیون ها نفر به سمت آن هجوم آوردند.

روز به روز به طرفداران این شبکه افزوده شد، اما در میانه های دهه ۱۹۹۰ میلادی بود که انفجار رخ داد. در ژوئیه ۱۹۹۵ جف بیزوس فروشگاه اینترنتی «آمازون» را پایه نهاد، در سپتامبر همان سال، پیِ یر امیدیار ایرانی تبار، مرکز خرید اینترنتی «Ebay» را پایه نهاد. یاهو (Yahoo) نیز در سال ۱۹۹۵ متولد شد.

جری یانگ و دیوید فیلو، پایه گذاران یاهو، میلیون ها صفحه اینترنتی را که به صورت تصاعدی بر تعدادشان افزوده می شد، دسته بندی کردند تا کاربران هدفمندتر جست وجو کنند. این روند سعودی ادامه داشت تا غولی مانند گوگل از راه برسد و هم اکنون حدود ۵/۱ میلیارد نفر کاربر اینترنت در دنیا وجود داشته باشد و دیگر زندگی آنها به گونه ای با اینترنت وفق گرفته که بدون آن نمی توانند زندگی کنند. در این صفحه اینفوگرافی نگاهی داریم به وضعیت کنونی اینترنت در دنیا و چگونگی عملکرد آن تا بیشتر با نرخ رشد خارق العاده این فناوری آشنا شوید.

در جولای ۲۰۰۸ ، موتور جست و جوی Cuil به کاربران معرفی شد که ادعای بزرگ ترین بودن را داشت. این موتور جست و جو اعلام کرد که بیش از ۱۲۰ میلیون صفحه وب را فهرست کرده است. اما هنوز این موتور جست و جو کارش را شروع نکرده بود که گوگلی ها گفتند فهرست آنها به

یک تریلیون صفحه رسیده است! این ارقام در حالی اعلام می شود که بعضی عقیده دارند، فهرست صفحات موجود در وب بیش از اینهاست و احتمال اینکه بسیاری از صفحات توسط گوگل و Cuil فهرست نشده باشند وجود دارد. اینترنت حتی از آنچه که هست بزرگ تر می شود. گوگلی ها می گویند هر روز میلیاردها صفحه جدید در اینترنت ایجاد می شود و در لحظاتی که شما برای خواندن این گزارش زمان صرف می کنید احتمالا ۷۰۰ هزار صفحه جدید متولد شده اند.

● آمریکا از همه برابرتر است!

اختیاردار اینترنت کیست؟ پاسخ رسمی و معمول چنین سوالی این است: هیچ کس. اما این تنها نیمی از واقعیت است. اگر همه در فضای آنلاین با هم برابرند، باید گفت که ایالات متحده از همه برابرتر است! البته توضیح این مطلب دشوار است زیرا اینترنت مجموعه ای از پروتکل هاست که کامپیوترها از طریق آن و از طریق سرورهای بی شمار و کابل ها به هم متصل می شوند که البته بخش عمده ای از آنها نیز در دستان بخش خصوصی است.

اما از لحاظ تاثیرگذاری، تعادل در قدرت حاکم بر اینترنت از طریق آیکان (ICANN) که مقر آن در کالیفرنیا است تامین می شود! آیکان یک سازمان غیرانتفاعی است که قانونگذاری در حوزه نام های دامنه ای چون .com و .org را بر عهده دارد. از آنجا که وضعیت موجود نام های دامنه و دیگر حواشی از سوی آیکان به وزارت اقتصاد آمریکا گزارش می شود، بنابراین دولت آمریکا به طور مستقیم بر اینترنت نظارت دارد. تا کنون بارها چین، روسیه و کشورهای اروپایی به شرایط حاکم بر اینترنت اعتراض و ابراز نگرانی کرده اند.

هر کشوری که بخواهد تغییری در نام های دامنه یا پسوندهای اینترنتی خود بدهد، باید درخواستش را به آیکان اعلام کند. در این جریان، گزارش آیکان به وزارت اقتصاد می رود و در فرآیند اداری این موضوع، در واقع آمریکاست که تصمیم می گیرد چه کسی در اینترنت باشد و چه کسی نباشد.

البته قرار است این شرایط ناخوشایند در سپتامبر ۲۰۰۹ به بحث گذاشته شود تا در نهایت تکلیف حاکمیت بر فضای وب برای همه روشن شود.

کابل های زیردریایی همچنان بزرگ ترین وسایل ارتباط انتقال داده میان کشورها و اتصالات اینترنتی هستند به گونه ای که ارتباطات ماهواره ای سهم بسیار ناچیزی در قبال این کابل ها دارند. این کابل های گران قیمت در اعماق اقیانوس ها و دریاها تعبیه می شوند و بعضاً دیده شده که به دلایل خاصی مانند برخورد کشتی ها با آنها دچار مشکل شده اند. در شکل سمت چپ تمامی این کابل ها که ارتباطات اینترنتی دنیا را در کمتر از کسری از ثانیه فراهم می آورند نشان داده شده و در نمودار پایین هم میزان ظرفیت انتقال داده این کابل ها (به تریلون بایت در ثانیه) را مشاهده می کنید.

▪ جواد نصرتی:

اینترنت پدیده ای است که زندگی بدون آن برای بسیاری از انسان ها، غیرقابل تحمل و حتی غیرممکن است. همه ما با اینترنت سر و کار داریم اما اینترنت چگونه کار می کند؟ چه اجزایی دارد و مهم تر اینکه به چه کسی تعلق دارد؟ به سروری که از طریق آن وارد دنیای مجازی وب می شویم یا به ما که کاربران آن هستیم؟در واقع هیچکدام چون اینترنت نه به ما که به هیچ کس دیگری تعلق ندارد. اینترنت مجموعه ای جهانی از شبکه های بزرگ و کوچک است که به هم پیوسته اند و نام اینترنت (شبکه های درهم تنیده) از همین مجموعه گرفته شده است. اینترنت کارش را سال ۱۹۶۹ با چهار هسته یا سیستم کامپیوتری میزبان شروع کرد اما امروز میلیون ها مورد از آنها در سراسر جهان وجود دارد. البته اینکه گفته می شود اینترنت صاحب ندارد بدان معنا نیست که هیچ کس بر آن نظارت ندارد. یک موسسه غیرانتفاعی به نام انجمن اینترنت (Internet Society) که در سال ۱۹۹۲ تشکیل شده است مسؤول نظارت بر آن است و مراقب است که پروتکل ها و قوانینی که در مورد اینترنت تصویب شده اند، در سراسر جهان اجرا شود.

● تسلسل شبکه ها

هر کامپیوتری که به اینترنت وصل است بخشی از یک شبکه است. شما که در خانه با یک مودم به یک موسسه ارائه دهنده سرویس های اینترنتی (ISP) وصل می شوید؛ در محل کار بخشی از یک شبکه محلی هستید و بیشتر مواقع باز هم از طریق مودم به یک ISP و از آن به اینترنت وصل می شوید یا اینکه ... به هر حال اینکه از چه طریق به اینترنت وصل شوید مهم نیست، مهم این است که با اتصال به اینترنت، بخشی از دنیای شبکه ها می شوید. بسیاری از شرکت های ارتباطاتی بزرگ بک بُن ها (ستون فقرات)ی اختصاصی خودشان را دارند که مناطق زیادی را به هم وصل می کنند.

معمولا این شرکت ها در هر منطقه یک نقطه حضور (POP) دارند. POP جایی است که کاربران محلی با استفاده از مودم و تلفن یا خطوط ارتباطی مشخص به شبکه شرکت وصل می شوند. نکته جالب این است که در هیچ شبکه ای مرجع کنترل کننده ای وجود ندارد و به جای آن چند شبکه سطح بالا وجود دارد که از طریق نقاط دسترسی شبکه (NAP) به هم متصل می شوند.

● نمونه شبکه ای

برای درک این پروسه به این مثال توجه کنید: شرکت A یک ISP بزرگ است. این شرکت در هر شهر بزرگی یک نقطه حضور (POP) دارد. این POP ها قفسه های پر از مودم هستند که مشتریان ISP با تلفن به آنها متصل می شوند. شرکت A خطوطی از جنس فیبر نوری را از شرکت مخابرات اجاره کرده است تا به وسیله آن نقاط حضورش را به هم متصل کند حالاشرکت B را در نظر بگیرید. این شرکت از چند ISP کوچک تر تشکیل شده است و در هر شهر بزرگ ساختمان هایی دارد که ISPهای آن ماشین های ارائه دهنده خود را در آنها مستقر کرده اند. این شرکت آن قدر بزرگ است که با استفاده از خطوط فیبر نوری خودش ساختمان هایش را به هم متصل کرده است و در واقع ISP هایی که زیر نظر این شرکت کار می کنند از این طریق به هم وصل شده اند. در این ساختار تمام مشتریان شرکت A می توانند با هم ارتباط داشته باشند و تمام مشتریان شرکت B با هم در ارتباط هستند اما هیچ کدام از مشتریان شرکت A نمی توانند با مشتریان شرکت B ارتباط داشته باشند. برای رفع این مشکل دو شرکت توافق می کنند با NAPها در شهرهای مختلف ارتباط قرار کنند و انتقال داده ها بین مشتریان دو شرکت در شهرهای مختلف از طریق نقاط دسترسی شبکه انجام می گیرد. تحت این شرایط تمام کامپیوترهایی که به اینترنت وصل می شوند با هم ارتباط خواهند داشت.

● پلی برای انتقال اطلاعات

تمام این شبکه ها برای برقراری ارتباط با یکدیگر به نقاط دسترسی شبکه، بک بُن ها (ستون فقرات) و روترها (راهبان) نیاز دارند. نکته جالب توجه در این پروسه این است که یک پیغام می تواند در کسری از ثانیه از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر برود و با عبور از شبکه های مختلف، نیمی از جهان را بپیماید. اما این پیغام ها از کدام مسیر باید رفت و آمد کنند. مشخص کردن این مسیرها به عهده روتر هاست. روتر ها (راهبان ها یا مسیریاب ها) مشخص می کنند که اطلاعات از کدام مسیر از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر برود. آنها در واقع کامپیوتر های حرفه ای و قدرتمندی هستند که پیغام های ما را می فرستند و از طریق هزاران مسیری که تعریف شده است انتقال پیغام را سرعت می بخشند.

یک روتر دو وظیفه مجزا اما مرتبط با هم دارد:

تضمین می کند که اطلاعات به جایی که نباید برود، نرود.

تضمین می کند که اطلاعات به مقصد مورد نظر برسد.

به دلیل انجام این کارها، روتر ها نقش بسیار موثری در نحوه ارتباط دو شبکه کامپیوتری ایفا می کنند. روتر ها دو شبکه را به هم متصل و اطلاعات میان آن دو را رد و بدل می کنند. آنها همچنین از شبکه ها در برابر انتقال بی مورد اطلاعات محافظت می کنند. بدون توجه به تعداد شبکه ها، طرز کار روتر ها بدون تغییر باقی می ماند.

از آنجا که اینترنت از ده ها هزار شبکه مختلف تشکیل شده است، استفاده از روتر هادر آن ضروری است.

● بک بُن ها(BACKBONE)

نخستین بک بُن دنیا در سال ۱۹۸۷ توسط بنیاد ملی علم آمریکا (NFS) درست شد. این بک بُن که NSFNET نام داشت یک خط T۱ بودکه ۱۷۰ شبکه کوچک تر را به هم متصل و با سرعت انتقال ۵۵۴/۱ مگا بایت در ثانیه کار می کرد. یک سال بعد NSF با همکاری IBM و MCI بک بُن T۳ (۴۵ مگا بایت بر ثانیه) را ایجاد کرد. بک بُن ها معمولا شاهراه هایی از جنس فیبر نوری هستند. این شاهراه ها از چندین فیبر نوری در هم تنیده تشکیل شده اند تا ظرفیت انتقال داده هایشان بیشتر شود.

این کابل ها با علامت OC مشخص می شوند مانند: ۳ -OC - ۱۲ یا OC-۴۸ . یک OC -۳ توانایی انتقال ۱۵۵ میلیون بایت را در ثانیه دارد در حالی که یک OC-۴۸ می تواند ۲۴۸۸ میلیون بایت(۴۸۸/۲ گیگا بایت) را درثانیه انتقال دهد. برای اینکه به سرعت بالای بک بُن های مدرن پی ببریم کافی است آن را با مودم های معمولی۵۶ K مقایسه کنیم که ۵۶۰۰۰ هزار بایت را در ثانیه منتقل می کنند.

امروزه شرکت های بسیاری وجود دارند که بک بُن های با ظرفیت بالای خود را دارند و به نقاط اتصال متفاوتی در سراسر جهان متصلند. در این حالت هر کاربر اینترنتی، بدون توجه به موقعیت جغرافیایی اش و شرکتی که از آن برای اتصال به اینترنت استفاده می کند، می تواند با هر کاربر دیگری در زمین به راحتی صحبت کند. اینترنت موافقتنامه ای تو در تو و بسیار عظیم میان شرکت هاست تا به صورت مجانی با هم ارتباط برقرار کنند.

● پروتکل اینترنتی: نشانی های IP

هر کامپیوتری در اینترنت یک شماره اختصاصی دارد که به آن نشانی IP می گویند.

IP علامت اختصاری پروتکل اینترنتی است؛ زبانی که کامپیوترها به وسیله آن با هم ارتباط برقرار می کنند. یک پروتکل، راه از پیش تعریف شده ای است که هرگاه کسی می خواهد از یک سرویس استفاده کند، از طریق آن وارد عمل می شود. این «استفاده کننده» (کاربر) در اینجا می تواند یک شخص حقیقی یا یک برنامه مثل نرم افزارهای استفاده کننده از اینترنت باشد.

یک IP معمولا بدین شکل است:۳۸.۱۱۳.۱۶۲.۴۲ برای اینکه این نشانی ها را راحت حفظ کنیم، آنها را به صورت بالا می نویسیم (که البته این هم راحت نیست) اما کامپیوترها به صورت باینری یا با هم ارتباط برقرار می کنند و نشانی IP بالا به زبان باینری بدین شکل است:۱۰۰۱۱۰.۱۱۱۰۰۱.۱۰۱۰۰۰۱۰.۱۰۱۰۱۰

به عدد چهار بخشی موجود در IP اوکتتز (اوکتتز از ریشه عدد هشت یونانی گرفته شده است) گفته می شود چون هر کدام از آنها در صورت تبدیل به فرم باینری (دو دویی) هشت موقعیت دارند. اگر این موقعیت ها را به هم اضافه کنیم می شود ۳۲ و دلیل اینکه به نشانی های IP اعداد ۳۲ بایتی می گویند همین است.

از آنجا که هر کدام از این موقعیت ها در سیستم باینری می توانند دو حالت داشته باشند (صفر یا یک)، تعداد نهایی حالات ترکیب آنها در اوکتتز، ۲۳۲ یا ۴,۲۴۹,۹۶۷,۲۹۶تعداد منحصر به فردی است. در ازای تقریبا ۳/۴ میلیارد ترکیب محتمل، اعداد خاصی به عنوان نشانی های IP مشخص انتخاب شده اند. برای نمونه، نشانی ۰.۰.۰.۰ برای شبکه های پیش فرض در نظر گرفته شده است و نشانی ۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵ برای broadcastها. اوکتتز ها به جز جدا کردن اعداد کار دیگری هم دارند. از آنها برای ساخت کلاس هایی از IP ها استفاده می شود که می توانند در موارد خاص تجاری، دولتی و ... استفاده شوند. اوکتتز ها به دو بخش نت(Net) و هاست(Host) تقسیم می شوند.بخش نت همیشه نخستین اوکتتز را دربرمی گیرد و از آن برای شناسایی شبکه ای که کامپیوتر به آن تعلق دارد استفاده می شود. هاست (که گاهی به آن Node هم گفته می شود) کامپیوترهای حقیقی را در شبکه مشخص می کند. بخش هاست همیشه آخرین اوکتتز را دربرمی گیرد.

● پروتکل اینترنت: سیستم نام دامنه

وقتی که اینترنت در دوران ابتدایی اش به سر می برد، از تعداد کمی کامپیوتر که به وسیله مودم ها و خطوط تلفن با هم در ارتباط بودند، تشکیل شده بود. در آن زمان برای اینکه ارتباط میان دو کامپیوتر برقرار شود کاربران باید IP کامپیوتری را که می خواستند با آن ارتباط برقرار کنند تهیه می کردند. برای نمونه، نشانی IP یک کامپیوتر ۲۱۶.۲۷.۲۲.۱۶۲ بود و کاربر برای برقراری ارتباط با آن باید آن را تهیه می کرد. در اوایل این کار چندان سخت نبود اما با گسترش استفاده کنندگان اینترنت، تهیه IP دیگران غیر ممکن شد. نخستین راه حل یک تکست فایل ساده بود که توسط مرکز اطلاعات شبکه ها تهیه شد و نام ها را به نشانی های IP هدایت می کرد. سپس این فایل به قدری کند و ناکارآمد شد که نمی شد آن را مدیریت کرد. در سال ۱۹۸۳، دانشگاه وییسکانسین سیستم نام دامنه (DNS) را ابداع کرد که نام های تکست را به صورت خود کار به نشانی های IP هدایت می کرد. در این روش شما به جای اینکه IP یک سایت را حفظ کنید تنها

vatanemrooz.ir را حفظ می کنید.

● URL ؛ مکان نمای یکسان منبع (نشانی سایت)

وقتی شما از اینترنت استفاده می کنید یا یک میل می فرستید، از یک نام دامنه استفاده می کنید که این کار را برای شما انجام می دهد. برای نمونه نشانی www. vatanemrooz.ir نام دامنه vatanemrooz.ir را در بردارد. همین نام دامنه در example@ vatanemrooz.ir هم وجود دارد. هر بار که ما از یک نام دامنه استفاده می کنیم، از سرورهای نام های دامنه (DNS) استفاده می کنیم که نام های دامنه قابل خواندن برای انسان را به IPهای قابل فهم برای ماشین تبدیل می کند. نام های دامنه سطح بالا که به آنها دامنه های سطح اول هم گفته می شود اینها هستند: .COM، .ORG ، .IR، .NET ، .EDU و .GOV.

هر نامی در دامنه سطح بالای COM. باید منحصر به فرد باشد. کلمه همیشگی سمت چپ مثل WWW ، نام میزبان است که نام یک ماشین خاص (با یک IP خاص) را در یک دامنه مشخص می کند. یک دامنه داده شده، می تواند به صورت بالقوه نام میلیون ها هاست(میزبان) را تا زمانی که در آن منحصر به فرد هستند دربربگیرد. سرور نام های دامنه (DNS)، درخواست ها را از برنامه ها و دیگر سرورهای نام دریافت می کند تا نام های دامنه را به نشانی های IP تبدیل کند. وقتی یک درخواست به سرور نام دامنه وارد می شود، سرور یکی از چهار کار زیر را روی آن انجام می دهد:

۱) با یک نشانی IP به آن جواب می دهد چون نشانی IP دامنه درخواست شده را می داند.

۲) با دیگر سرور های سیستم نام دامنه تماس می گیرد و سعی می کند نشانی IP نام درخواست شده را پیدا کند. البته سرور شاید چندین بار این کار را انجام دهد.

۳ ) امکان دارد بگوید، من نشانی IP دامنه ای را که شما خواسته اید را ندارم اما نشانیIP سرور دیگری را به شما می دهم که نشانی های بیشتری از من می داند.

۴) یک پیغام ارور(Error) می فرستد، چون دامنه درخواست شده یا وجود نداشته یا دیگر اعتبار ندارد.

● کلاینت ها و سرورها

سرورها دسترسی یه اینترنت را برای ما میسر می کنند. تمام ماشین های موجود در اینترنت یا سرور هستند یا کلاینت. سرورها دستگاه هایی هستند که به دیگر ماشین ها سرویس ارائه می دهند و ماشین هایی که از آنها برای برقراری ارتباط با سرورها استفاده می شود کلاینت هستند. در فضای اینترنت، این سرور های وب، سرورهای ایمیل، سرورهای FTP و دیگر سرورها هستند که نیازهای ما برای ایجاد ارتباط را برطرف می کنند. وقتی شما می خواهید به www. vatanemrooz.ir متصل شوید تا یک صفحه را بخوانید، از یک کلاینت (کامپیوتری که پشت آن نشسته اید) استفاده می کنید. در واقع ابتدا به سرور وب www. vatanemrooz.ir دسترسی پیدا می کنید؛ ماشین سرور صفحه ای را که شما درخواست کرده اید پیدا می کند و برایتان می فرستد.

● پورت ها

وقتی یک کلاینت به وسیله یک پورت به یک سرویس متصل می شود، از یک پروتکل مشخص استفاده می کند. پروتکل ها معمولاً به صورت تکست هستند و به سادگی تعریف می کنند که چگونه کلاینت ها و سرورها با هم ارتباط برقرار می کنند. هر وب سرور در اینترنت پروتکل انتقال تکست های هایپر (HTTP) را می شناسد. اجزایی که طرز کارشان در این گزارش معرفی شدند (شبکه ها، روتر ها [راهبان ها]، نقاط دسترسی شبکه[NAP]، سیستم نام های دامنه[DNS] و سرورهای پرقدرت)، چیزهایی هستند که ما برای دسترسی به اینترنت به آنها نیاز داریم. نکته جالب در باره آنها این است که این سیستم های عریض و طویل دسترسی ما به اینترنت را تنها در چند میلیونیم ثانیه امکان پذیر می کنند. این اجزا در دنیای مدرن بسیار مهم هستند چرا که بدون آنها دسترسی به اینترنت ممکن نیست و دنیای بدون اینترنت هم برای بسیاری از ما معنایی ندارد.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد